ໃນຕອນບ່າຍ ຂອງວັນທີ 22 ມີນາ 2024 ຜ່ານມານີ້, ຄະນະນິຕິສາດ ແລະ ລັດຖະສາດ (ຄນລ) ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ (ມຊ) ໄດ້ຈັດພິທີ ປາຖະກະຖາ ຫວນຄືນມູນເຊື້ອວັນສຳຄັນຂອງຊາດ ວັນສ້າງຕັ້ງພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ຄົບຮອບ 69 ປີ (ວັນທີ 22 ມີນາ 1955 - ວັນທີ 22 ມີນາ 2024) ແລະວັນສ້າງຕັ້ງ ຄນລ ຄົບຮອບ 38 ປີ (ວັນທີ 23 ມີນາ 1986 - ວັນທີ 23 ມີນາ 2024) ທີ່ຫ້ອງປະຊຸມຂອງຄະນະ, ໂດຍການປາຖະກະຖາຂອງທ່ານ ຮສ. ປອ. ວຽງວິໄລ ທ່ຽງຈັນໄຊ ຄະນະປະຈຳພັກ ມຊ, ເລຂາຄະນະພັກຮາກຖານ, ຄະນະບໍດີ ຄນລ ແລະ ທ່ານ ຮສ. ປອ. ກຽດ ກຽດຕິສັກ ອະດີດຮອງລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງຍຸຕິທຳ, ອະດີດຜູ້ອຳນວຍການໂຮງຮຽນກົດໝາຍຜູ້ທຳອິດ, ມີບັນດາ ຮອງຄະນະບໍດີ, ຫົວໜ້າພາກ-ຮອງພາກວິຊາ, ຫົວໜ້າພະແນກ-ຮອງພະແນກ,ພະນັກງານ, ຄູ-ອາຈານ ແລະນັກສຶກສາເຂົ້າຮ່ວມຮັບຟັງ.
ໃນພິທີ ທ່ານ ຮສ. ປອ. ວຽງວິໄລ ທ່ຽງຈັນໄຊ ໄດ້ເລົ່າຄືນມູນເຊື້ອ ວັນສ້າງຕັ້ງພັກ ປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ໂດຍທ່ານໄດ້ຍົກໃຫ້ເຫັນ ປະຫວັດຄວາມເປັນມາ ຂອງພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ທ່ານ ກ່າວບາງຕອນວ່າ: ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ແມ່ນອົງການຈັດຕັ້ງ ເສນາທິການ ທາງການເມືອງ, ເປັນກອງນໍາໜ້າ ແລະ ເປັນຕົວແທນແຫ່ງສິດຜົນປະໂຫຍດ ຂອງຊົນຊັ້ນກໍາມະກອນ-ຊາວຜູ້ອອກແຮງງານລາວບັນດາເຜົ່າ; ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ໄດ້ນໍາພາປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ເຮັດສໍາເລັດພາລະກິດປະຕິວັດປົດປ່ອຍຊາດ, ລຶບລ້າງລະບອບລ່າເມືອງຂຶ້ນ, ສ້າງສັງກາດໃໝ່ໃຫ້ແກ່ປະເທດຊາດ. ພາຍຫຼັງປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍຢ່າງສົມບູນ, ພັກກໍໄດ້ສືບຕໍ່ນໍາພາປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ ປົກປັກຮັກສາເອກະລາດ ແລະ ກໍ່ສ້າງຊີວິດໃໝ່. ຈຸດປະສົງ ຂອງພັກ ແມ່ນນໍາພາປວງຊົນລາວທັງຊາດ ດໍາເນີນພາລະກິດປ່ຽນແປງໃໝ່, ກໍ່ສ້າງ ແລະ ຂະຫຍາຍລະບອບ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນ, ສ້າງປະຖົມປັດໄຈ ໃຫ້ແກ່ການກ້າວຂຶ້ນສັງຄົມນິຍົມເທື່ອລະກ້າວ; ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ຖືເອົາຫຼັກມູນພື້ນຖານ ຂອງລັດທິມາກ - ເລນິນ ເປັນພື້ນຖານແຫ່ງແນວຄິດ-ທິດສະດີ ຂອງພັກ, ຖືເອົາຫຼັກການລວມສູນ ປະຊາທິປະໄຕ ຂອງພັກ, ນໍາພາເປັນໝູ່ຄະນະ ບຸກຄົນຮັບຜິດຊອບເປັນຫຼັກການ ຂອງພັກ, ຖືເອົາຄວາມສາມັກຄີອັນໜຶ່ງອັນດຽວເປັນຫຼັກ, ເອົາການຕໍານິຕິຊົມຊຶ່ງກັນ ແລະ ກັນ ເປັນກົດເກນ ຂອງການເຄື່ອນໄຫວ ແລະ ຖືເອົາມະຫາຊົນ ເປັນກໍາລັງແຮງໃນການນໍາພາ ຂອງພັກ. ພັກກໍາເນີດຂຶ້ນໃນເງື່ອນໄຂທີ່ປະເທດເຮົາ ກໍຄື 3 ຊາດອິນດູຈີນ: ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ກໍາປູເຈຍ ຕົກເປັນຫົວເມືອງຂຶ້ນ ຂອງຈັກກະພັດລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ແລະ ຖືກກົດຂີ່ຂູດຮີດຢ່າງໜັກໜ່ວງ; ດ້ວຍນໍ້າໃຈຮັກຊາດ ແລະ ຄຽດແຄ້ນ ຕໍ່ພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຜູ້ຮຸກຮານ, ປະຊາຊົນ 3 ຊາດອິນດູຈີນ ໄດ້ລຸກຂຶ້ນຕໍ່ສູ້ຈົນກາຍເປັນກະແສຟອງທີ່ຟົດເດືອດ, ສໍາລັບ ຢູ່ປະເທດລາວ ພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງຍິ່ງກົດຂີ່ຂູດຮີດໜັກໜ່ວງເທົ່າໃດ, ປະຊາຊົນລາວ ກໍຍິ່ງຄຽດແຄ້ນຂຶ້ນເທົ່ານັ້ນ, ຂະບວນການຕໍ່ສູ້ຢ່າງພິລະອາດຫານ ຂອງປະຊາຊົນລາວເຜົ່າຕ່າງໆ ແຕ່ເໜືອເຖິງໃຕ້ ໄດ້ເກີດຂຶ້ຶ້ນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ເຊັ່ນ: ຂະບວນການຕໍ່ສູ້ ຊຶ່ງນໍາພາໂດຍອົງແກ້ວ - ອົງກົມມະດໍາ, ຂະບວນການຕໍ່ສູ້ ນໍາພາໂດຍພໍ່ກະດວດ, ຂະບວນການຕໍ່ສູ້ ນໍາພາໂດຍເຈົ້າຟ້າປັດໃຈ, ຂະບວນການຕໍ່ສູ້ ຂອງນາຍຄູຄໍາ ແລະ ອື່ນໆ, ແຕ່ຂະບວນການຕໍ່ສູ້ເຫຼົ່ານັ້ນລ້ວນແຕ່ຖືກປາບປາມ ແລະ ປະລາໄຊ ຍ້ອນຫຼາຍສາເຫດ, ແຕ່ສາເຫດສໍາຄັນ ແລະ ເປັນປັດໄຈຕັດສິນ ແມ່ນຍ້ອນບໍ່ມີການຈັດຕັ້ງພັກ ທີ່ຖືລັດທິມາກ - ເລນິນ ຊີ້ນໍາ-ນໍາພາ.
ພາຍຫຼັງພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ ໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ ໃນປີ 1930, ອິດທິພົນ ຂອງພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວແຮງ, ການເຄື່ອນໄຫວປະຕິວັດ ຂອງມະຫາຊົນ ຢູ່ 3 ປະເທດອິນດູຈີນ ໄດ້ຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ໃນປີ 1934 ຄະນະພັກແຄວ້ນລາວ ກໍໄດ້ຮັບການສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ, ຂະບວນການຕໍ່ສູ້ ຂອງປະຊາຊົນລາວ ກໍສາມາດຍາດໄດ້ ໄຊຊະນະຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ. ພາຍໃຕ້ການນໍາພາ ຂອງພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ ໂດຍສະເພາະອົງຄະນະພັກແຄວ້ນລາວ ປະຊາຊົນລາວ ສາມາດຢຶດອໍານາດການປົກຄອງ ໃນວັນທີ 23 ສິງຫາ 1945 ແລະ ໄດ້ປະກາດເອກະລາດໃນວັນທີ 12 ຕຸລາ 1945; ຕໍ່ໜ້າຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການອັນໃໝ່ ຂອງການປະຕິວັດ ໃນກອງປະຊຸມໃຫຍ່ ຄັ້ງທີ II ຂອງພັກກອມມູນິດອິນດູຈີນ ໃນປີ 1951, ກອງປະຊຸມໄດ້ຕົກລົງໃຫ້ສ້າງຕັ້ງພັກປະຕິວັດຂຶ້ນໃນແຕ່ລະປະເທດ, ພາຍຫຼັງຫ້າງຫາກະກຽມໄດ້ໄລຍະໜຶ່ງມາເຖິງ ວັນທີ 22 ມີນາ 1955 ກອງປະຊຸມໃຫຍ່ຜູ້ແທນສະມາຊິກພັກ ທົ່ວປະເທດກໍໄດ້ເປີດຂຶ້ນ, ກອງປະຊຸມໄດ້ເປັນເອກະພາບໃສ່ຊື່ພັກວ່າ “ພັກປະຊາຊົນລາວ” ໂດຍແມ່ນ ປະທານ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ເປັນເລຂາທິການໃຫຍ່.
ທາດແທ້ ຂອງພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ແມ່ນເປັນຕົວແທນທີ່ຈົງຮັກພັກດີ ຕໍ່ສິດຜົນປະໂຫຍດ ຂອງຊົນຊັ້ນກໍາມະກອນ, ຊາວຜູ້ອອກແຮງງານລາວ ທີ່ຮັກຊາດ ແລະ ຂອງຊາດລາວທັງໝົດ; ຢຶດໝັ້ນລັດທິມາກ-ເລນິນ, ແນວຄິດ ໄກສອນ ພົມວິຫານ ແລະ ມູນເຊື້ອອັນດີງາມ ຂອງພັກ ເປັນພື້ນຖານແນວຄິດ, ທິດສະດີ ຂອງພັກ. ການເນັ້ນກ່ຽວກັບການເປັນຕົວແທນທີ່ຈົງຮັກພັກດີ ຕໍ່ປະໂຫຍດ ຂອງຊົນຊັ້ນກໍາມະກອນນັ້ນ ແມ່ນເພື່ອສະແດງອອກໃຫ້ເຫັນທາດແທ້ ກໍຄື ເຈດຈໍານົງອັນສູງສົ່ງ ຂອງພັກເຮົາ ຊຶ່ງເວລາໃດກໍຖືເປັນພັກ ຂອງຊົນຊັ້ນກໍາມະກອນ, ເວລາໃດກໍຖືຜົນປະໂຫຍດ ຂອງຊາດເປັນກົກ ແລະ ເໜືອກວ່າຜົນປະໂຫຍດ ຂອງພັກເອງ, ຖືບັນຫາຊາດ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດອັນສູງສົ່ງ ຂອງຊາດສູງກວ່າບັນຫາຊົນຊັ້ນ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດ ຂອງຊົນຊັ້ນ.
ນັບແຕ່ມື້ສ້າງຕັ້ງຂຶ້ນ ພັກປະຊາຊົນ ປະຕິວັດລາວ ໄດ້ກໍານົດອຸດົມການ ຂອງຕົນຢ່າງຈະແຈ້ງຄື: ນໍາພາປວງຊົນລາວດໍາເນີນການຕໍ່ສູ້ຕ້ານພວກຈັກກະພັດລ່າເມືອງຂຶ້ນ ເພື່ອນໍາເອົາຄວາມເປັນເອກະລາດມາໃຫ້ແກ່ປະເທດຊາດ ແລະ ສິດເປັນເຈົ້າມາໃຫ້ປະຊາຊົນ, ສ້າງສາປະເທດຊາດ ສູ່ຈຸດໝາຍສັງຄົມນິຍົມ. ປັດຈຸບັນ ພັກເຮົາໄດ້ເສີມຂະຫຍາຍອຸດົມການໃຫ້ ມີຄວາມສອດຄ່ອງຕື່ມອີກຄື: ສືບຕໍ່ຢຶດໝັ້ນແນວທາງປ່ຽນແປງໃໝ່ ຮອບດ້ານ ແລະ ມີຫຼັກການ ຂອງພັກ, ນໍາພາທົ່ວປວງຊົນລາວທັງຊາດ ປະຕິບັດໜ້າທີ່ປົກປັກຮັກສາປະເທດຊາດ ແລະ ໝາກຜົນ ຂອງການປະຕິວັດໄວ້ໃຫ້ໝັ້ນຄົງ; ສ້າງການຫັນປ່ຽນທີ່ແຂງແຮງ, ເລິກເຊິ່ງ ແລະ ຮອບດ້ານໃຫ້ແກ່ການບູລະນະລະບອບປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນໃຫ້ກ້າວເດີນສູ່ຈຸດໝາຍສັງຄົມນິຍົມຢ່າງໜັກແໜ້ນ, ເຮັດໃຫ້ປະເທດຊາດມັ່ງຄັ່ງເຂັ້ມແຂງ, ປະຊາຊົນຮັ່ງມີຜາສຸກ, ສັງຄົມມີຄວາມສາມັກຄີປອງດອງ, ປະຊາທິປະໄຕ, ຍຸຕິທໍາ ແລະ ສີວິໄລ.
ຈາກນັ້ນ ໃນພິທີ ໄດ້ຮັບຟັງການເລົ່າຄືນມູນເຊື້ອການສ້າງຕັ້ງ ຄນລ ຄົບຮອບ 38 ປີ (23 ມີນາ 1986 – 23 ມີນາ 2024) ໂດຍທ່ານ ສຈ. ປອ. ເກດ ກຽດຕິສັກ ເຊິ່ງທ່ານໄດ້ເລົ່າຄືນປະຫວັດການສ້າງຕັ້ງໂຮງຮຽນກົດຫມາຍຄັ້ງທຳອິດ ໃນປີ 1986 ໃນເບື້ອງຕົ້ນ ແມ່ນໂຮງຮຽນກົດໝາຍຊັ້ນກາງດອນນົກຄຸ້ມ ຫຼັງຈາກນັ້ນ ກໍໄດ້ມີການປັບປຸງດ້ານຫຼັກສູດການຮຽນ-ການສອນ ລວມເຖິງກົງຈັກການຈັດຕັ້ງ ແລະໄດ້ສົ່ງພະນັກງານຫຼັກແຫຼງໄປຍົກລະດັບໃນຕ່າງປະເທດຫຼາຍຄົນ ກ່ອນຈະຮວມເຂົ້າເປັນ 1 ໃນຄະນະວິຊາ ຂອງ ມຊ ໃນວັນທີ 5 ພະຈິກ 1996 ແລ້ວປ່ຽນຊື່ມາເປັນ ຄະນະນິຕິສາດ ແລະລັດຖະສາດ (ຄນລ) ຕັ້ງຢູ່ວິທະຍາເຂດດອນນົກຄຸ້ມ. ພ້ອມທັງ ດຳເນີນການຮຽນ-ການສອນ ໃນຫຼັກສູດກົດໝາຍ ແລະການພົວພັນສາກົນ ເຊິ່ງສາມາດສ້າງ ແລະ ພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ອອກມາຮັບໃຊ້ສັງຄົມໄດ້ຫຼາຍພັນຄົນ ນັບແຕ່ອະດີດຈົນຮອດປັດຈຸບັນ; ດຳເນີນຫຼັກສູດການຮຽນ-ການສອນ ທັງໝົດ 13 ຫຼັກສູດ ໃນນັ້ນ ມີຫຼັກສູດປະລິນຍາຕີ 5 ຫຼັກສູດ, ຫຼັກສູດຕໍ່ເນື່ອງປະລິນຍາຕີ 4 ຫຼັກສູດ ແລະຫຼັກສູດປະລິນຍາໂທ 4 ຫຼັກສູດ ໃນ 5 ພາກວິຊາຄື: ພາກວິຊາກົດໝາຍແພ່ງ, ພາກວິຊາກົດໝາຍອາຍາ, ພາກວິຊາກົດໝາຍທຸລະກິດ, ພາກວິຊາລັດຖະສາດ ແລະພາກວິຊາພົວພັນສາກົນ.